مان / جمع متناقضین

یازار : کوراوغلو

+0 به یه ن

کمتر لغتی را می توان پیدا کرد که با توجه به مکان قرارگیری اش معنایی متفاوت و یا حتی متضاد پیدا کند  و لغت مان یا من ( man /mən ) در زبان ترکی از جمله این کلمات است که به جمع متناقضین نائل گردیده است.

الف - استعمال مان به تنهایی معنای عیب ، خطا و نادرست را می دهد . مثلا : 

بو ایش مان‌دیر | Bu iş mandir | این کار عیب است .

ب - در صورت امدن مان / من  قبل از یک لغت دیگر نیز  به آن چیز صفت نقصان ، کاستی و عیب را می بخشد .

مثلا :  مان قورد | Man qurd |  گرگ ( مجازا : انسان ) معیوب و ناقص

ج- با آمدن مان / من پس از یک لغت ، معنای : بزرگ ، بسیار ، کامل و اصیل را به ذهن متبادر می کند .

به عنوان نمونه : 

1- آسمان : آس ( آویزان ، آویزان کردن ) + مان ( بسیار ، کامل ) =  بسیار و به طور کامل  آویزان

 

2- آرمان/ آریمان  : آریْمان = آری (آریماق = جستن ، بصورت اسم یعنی پاک) + مان (اک مبالغه) = خیلی جستنی ، حالت ایده ال ، هدف و مقصود ، رسیدنی ، مورد جستجو ، آرزو ، خیلی سالم

 

3-   اَرمان= ار (جوانمرد ، با ادب ، دارای فضیلت) + مان (اک مبالغه) = خیلی صاحب ادب و هنر و فضیلت ، هنرمند ، شهری در ماوراءالنهر ؛ اردم = هنر ، اردملی = هنرمند: که افراسیاب اندر ارمــــان زمین×دو سالارکرد از بزرگان گزین/شاهنامه فردوسی

4 - تورکمن / تورکمان : تورک بزرگ ، تورک اصیل

 

5-  دوزمان : دوز (دوزمک = چیدن ، مرتب کردن) + مان (اک مبالغه) = خوب چیده شده ، مرتب

6- اورمان   : اور (؟) + مان (جنگل)



آچار سؤزلر : تۆرکجه, سؤزجوک,